Deze week was ik twee nachtjes over in Braunschweig en Hannover ter voorbereiding van een Conferentie volgend jaar. De klank van de Domklokken zitten nog vers in mijn oren. Ik verwachtte al een stad vol met Weihachten: kerstbomen, slingers met lampjes, Glühwein, en Bratwurst, maar dat was nog niet zo ver. Duitsers zijn ordelijke lieden en beginnen pas met Advent als het ook echt Advent is! Dus na Totensontag, dat is de zondag voor Advent. Dan pas wordt de Weihnachtsmarkt in elke stad of dorp opgebouwd.

In de winkels davert het trouwens al van Advent. Bijzonder hoeveel aanbod er is van speciale boeken voor die tijd: verhalen, liederen, comics, gedichten, recepten natuurlijk…. En overal de Adventskalender, die koop je elk jaar nieuw. Bij het warenhuis vind je ze met achter elke deur die je per dag mag open doen een bonbon of chocolade.  In de boekenwinkel zijn er vooral exemplaren met teksten ter overweging. De zoetigheden moet je dan afzonderlijk kopen.

In de Evangelische Buchhandlung tegenover de Marktkirche in Hannover was er een mooi aanbod. De vriendelijke eigenaar gaf me advies. Kerstmannetjes hoef ik niet, maakte ik hem duidelijk, we hebben onze eigen Sint al met zijn aangevochten Pieten. Iets christelijks misschien. Hij liet een uitklapbare kalender zien met huisjes uit wat Duitsers noemen de “Gründerzeit’”, eind 19^e eeuw, Bismarck, weet u wel. Een reprint verduidelijkte hij van vroeger. Je moet een kaars binnen de uitgeklapte gevels zetten, dan wordt het van dag tot dag steeds lichter en zo Kerstmis. Iemand uit Dresden, zo voegde hij toe, had deze kalender met tranen in de ogen gekocht. Die hadden ze vroeger thuis gehad, maar hij was bij het bombardement in 1945 omgekomen. Doet u die maar, antwoordde ik hem, en legde uit hoe wij vanuit Rotterdam met Dresden verbonden zijn. Bij het weggaan wenste de boekhandelaar mij een Schönen Advent toe. Dat zouden we hier ook eens moeten gaan zeggen.