Jaren geleden was ik op reis in Rusland, zoals bijna elk jaar tot Corona begon. Het was na de ramp met de MH17. We gingen uit eten met een groep Russen, er was nog een andere Nederlander bij. Het was, zoals dat daar gaat, geanimeerd en vrolijk. Totdat verderop aan tafel opeens de pleuris uitbrak met schuivende stoelen en geschreeuw. De Nederlander had over de MH17 aanslag een opmerking
gemaakt. Iemand riep dat de Oekraïners het gedaan hadden, een andere Rus schreeuwde de Amerikanen! We besloten erover op te houden, ons bewust van de diepe kloof vanwege de volstrekt andere nieuwsvoorziening waarmee de Russen leven.
Ook het onderwerp ‘Poetin’ werd na verloop van jaren vermeden. Eerst hoorde ik nog wel eens kritische opmerkingen en van iemand dat-ie bij een demonstratie tegen ‘Moskou’ was geweest. Later werd steeds vaker op zachte toon gezegd dat Poetin voor rust en een beetje welvaart zorgde en dat ‘wij’ dat toch niet begrepen.
Een paar dagen geleden kreeg ik een email van een Russin die ik goed ken. De email ging over schande en schaamte. Over wat het in het nauw gedreven beest nog teweeg kon brengen, over grote angst en niet meer kunnen slapen. De Oekraïners zijn in afgrijselijke omstandigheden, maar hun onverschrokken dapperheid is bijna om jaloers te worden. Veel Russen, die met contacten buiten hun land of zij die nadenken, zijn er, op een heel andere manier, net zo slecht aan toe.