Bij de gratie Gods
In de Tweede Kamer heeft D’66 een wetsvoorstel ingediend om de aanhef waarmee een wet wordt vastgesteld te veranderen. De aanhef luidt nu nog: “Wij Willem Alexander, bij de gratie Gods, koning der Nederlanden…..”
Het is niet God, maar de regering die namens het volk over de wetten gaat, dus ‘bij de gratie Gods’ moet eruit.
De Duitse grondwet van na 1945 begint met de volgende regel: “(Het Duitse volk) , in bewustzijn van zijn verantwoordelijkheid voor God en voor de mensen,……”
God is op die plaats geen overbodige term die dateert uit een tijd dat hij er nog bij hoorde. Het is een herinnering aan de tijd van de Nazi’s, waarin het Duitse volk meende dat het alleen verantwoording aan zichzelf schuldig was of aan zijn Führer.
Een volk heeft het in een moderne democratie voor het zeggen. Maar ook het volk en de wetten die het maakt zijn feilbaar, ze kunnen de plank wel eens faliekant mis slaan. Daaraan zou de formule ‘Bij de gratie Gods’ in de wetteksten kunnen herinneren.
Als ie daar niet meer aan herinnert dan kan hij er wel uit.
Of juist niet.