In de zestiende eeuw werden in Europa volop heksen opgejaagd en vermoord. In Nederland gebeurde dat ook, maar minder dan elders. Sommigen zeggen dat dit mede aan Erasmus te danken zou zijn die de heksenvervolging fel veroordeelde.

Ik stel me voor dat men een heks op de brandstapel bracht, niet persé omdat zij (of hij) er angstaanjagend uitzag of rare dingen met een bezem deed, maar omdat de mensen behoefte hadden aan een monsterlijke vijand, “het kwade” moest worden uitgeroeid. Mogelijk komt die behoefte voort uit een gedeeld gevoel van onveiligheid. In Nederland waren de laatste heksenprocessen in 1610.

Vandaag zijn er de mannen die kinderen wat aandoen die tot collectieve vijand worden gemaakt. De zaak waarin Jos B. verdacht wordt van moord op een jongetje is in het nieuws. Ik zag op de t.v. hoe onder leiding van Peter R. de Vries de verdachte in heel zijn monsterachtigheid werd afgeschilderd. En de kwestie van de man in Assen die stierf toen omstanders hem vasthielden nadat hij een kind zou hebben aangerand.

Zich aan kinderen vergrijpen is een misdaad, die dient te worden bestraft. Maar de hetzerige opwinding die zich van mensen meester maakt doet me denken aan de heksenjacht uit de zestiende eeuw.