In een krant stond deze uitspraak van een Oekraïner: “als ze in Nederland graag uit de EU willen, misschien kunnen wij er dan in?”

Op reis in Rusland hoor ik dat men in de grote steden het hoofd nog wel boven water kan houden, maar dat het leven op het platteland een uitzichtloos bestaan is: geen werk en bijna geen voorzieningen. De man met wie ik spreek is dit jaar met pensioen gegaan. Zijn pensioen als hoogleraar van ongeveer 300 euro in de maand is ontoereikend om van te leven. Hij blijft dus doorwerken.

Ik moet het me laten vertellen om het tot mij te laten doordringen, terwijl ik het allemaal met eigen ogen kan zien. Er zijn niet veel landen waar de verschillen tussen arm en rijk zo groot zijn als hier.

Ik weet niet of een verdrag tussen de Oekraïne en de EU enige verbetering voor het leven van de mensen teweeg zal brengen. Dat het voor de Oekraïners een van de weinige sprankjes van hoop in het bestaan is lijkt me een feit.