Deze week werd in Brussel de brief bezorgd die het begin is van het Britse vertrek uit de EU. In een krant stond dat de Britten nooit in het reine zijn gekomen met het teloor gaan van de “British Empire.” EU-lid zijn is in hun ogen onverenigbaar met de status die ze aan hun land toekennen.

De Turken dromen van een nieuw Ottomaans rijk dat het Midden Oosten beheerst. Rusland wil weer de wereldmacht worden die het eens was. Hongarije leeft met de herinnering aan de tijd dat het land centrum van een keizerrijk was en worstelt met zijn rol in de EU. Frankrijk is in een crisis ernstiger dan een economische. In Duitsland speelt in dat opzicht het verleden geen rol, om duidelijke redenen.

Het lijkt alsof de 19e eeuw in de 21ste is teruggekeerd.

Nederland is voor dit soort sentimenten te klein en onze Gouden Eeuw is te ver weg. Maar wij koesteren de mythe dat onze nationale voetbalploeg de beste van de wereld was en eigenlijk hoort te zijn. Waarom Nederlanders dat denken is net zo’n groot raadsel als waarom de Engelsen, Turken, Russen en Hongaren zo over zichzelf denken.

Ook ons is niets menselijks vreemd.